Thomas Roskam is raadslid voor Leefbaar Rotterdam en houdt zich onder andere bezig met erfpacht. In zijn column schrijft hij over de begrijpelijke zorgen die bij Rotterdammers leven rondom erfpacht.

Afgelopen maand spraken we in de gemeenteraad over erfpacht, een onderwerp dat voor velen wellicht saai of ver-van-hun-bed lijkt. Iedereen zal zeggen dat het transparant en eerlijk moet zijn. Dat lijkt me een logisch gegeven. Maar voor sommige Rotterdammers is erfpacht een probleem dat hen ’s nachts wakker houdt. Een probleem dat diepe zorgen veroorzaakt en Rotterdammers in onzekerheid achterlaat. Laten we het even concreet maken.

Stel u voor: u heeft ooit vol enthousiasme een huis gekocht. Het moment dat u dat huis binnenstapte, wist u dat dit uw nieuwe thuis zou worden. Na weken van onderhandelen en papierwerk heeft u de sleutel in handen. Maar tijdens het proces zegt de makelaar uiteraard: “Over dertig jaar loopt de erfpacht af.”

“Geen probleem,” denkt u, “als het zover is, koop ik het wel weer af.” U hoort buren spreken over bedragen van 20.000, misschien 25.000 euro. Flinke bedragen, zeker, maar u heeft dertig jaar om te sparen. Een duidelijk vooruitzicht, lijkt het.

Maar dan, dertig jaar later. De kinderen zijn het huis uit, u bent rustig richting uw pensioen aan het werken. En dan valt er een brief op de mat. Een witte envelop met het groene gemeente logo erop. U maakt de brief open. Wat u leest, is bijna niet te bevatten: 50.000 euro. Of misschien wel 100.000 euro. Soms zelfs 140.000 euro. Een bedrag dat niet voelt als een klap in uw gezicht, maar een uppercut. U vraagt zich af: “Hoe is dit mogelijk? Hoe heeft de gemeente dit bedrag bepaald? Waarom heeft niemand ons eerder gewaarschuwd?”

We hebben het op het stadhuis vaak over de stress die schulden met zich meebrengen. Maar wat als die schuld niet het gevolg is van eigen keuzes, maar door een systeem dat niet transparant is? Wat als het een schuld is waarvan u weet dat u die nooit kunt betalen, terwijl de waarde van uw huis ervan afhangt? Wat als het systeem u uit uw eigen stad dreigt te jagen?

Ik wil u een voorbeeld geven. Laatst sprak ik een oudere dame tijdens onze bewonersavond. Samen met haar man woont ze in Zevenkamp. Ze zijn gepensioneerd, leven geen luxe leven, maar redden het. En dan krijgen ze zo’n brief. Een bedrag dat exponentieel hoger is dan ooit verwacht. Daar zitten ze dan, in de laatste fase van hun leven, elkaar aankijkend en zich afvragend of ze nog in hun eigen stad kunnen blijven. De stad waar ze geboren zijn, waar ze hebben gewerkt, waar ze hun sociale leven hebben opgebouwd. Voor hen is een tweede hypotheek geen optie, daarvoor zijn ze te oud. Exponentieel stijgende lasten kunnen ze niet dragen. Daarnaast: stel ze willen verhuizen naar een seniorenwoning, dan is verkopen vaak geen optie. Dit komt omdat banken niet weten waar ze aan toe zijn met erfpacht en potentiële kopers daarom moeilijk aan een hypotheek komen.

Dit is een onhoudbare situatie. Het is aan ons als gemeente om ervoor te zorgen dat Rotterdammers zich niet verjaagd voelen in hun eigen huis en stad. Dat ze niet het gevoel krijgen dat ze verjaagd worden door een systeem dat niet uitlegbaar is. Dit is niet slechts een kwestie van financiën of juridisch houdbaar. Dit gaat over rechtvaardigheid, over bestaanszekerheid, over hoe wij omgaan met de mensen in deze stad.

De komende maanden praat de gemeenteraad verder over erfpacht, tevens wordt er op 19 februari een speciale inspreeksessie georganiseerd waarin erfpachters hun verhaal aan de gemeenteraad kunnen vertellen.

Wil u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rondom de erfpachtkwestie? Meld u dan aan voor de Leefbaar Erfpachtupdate via LeefbaarRotterdam.nl/Erfpachtupdate