Vorige week berichtte het Financieele Dagblad dat statushouders in Utrecht hun baan hebben opgezegd zodra zij vanuit het AZC waren uitgestroomd naar een sociale huurwoning. In de COA-locaties kregen zij leefgeld, hoefden zij geen huur te betalen, waren zij medisch verzekerd en ontvingen zij tevens inkomsten uit betaald werd die zij aan het COA moesten doorgeven in verband met mogelijke afdrachten. Zodra statushouders echter een woning toegewezen krijgen, vallen zij onder het gemeentelijke domein en kunnen zij, naast diverse toeslagen, aanspraak maken op een bijstandsuitkering. Hoewel naar de precieze omvang nog onderzoek wordt gedaan, lijkt het erop dat statushouders misbruik hebben gemaakt van deze situatie door hun betaalde baan op te zeggen en een bijstandsuitkering op te strijken in de met voorrang aan hen toegekende sociale huurwoning.

Het lijkt erop dat de kwestie in Utrecht aan het licht is gekomen door het besluit van het stadsbestuur om in korte tijd alle vrijkomende sociale huurwoningen aan statushouders toe te wijzen, waarmee in korte tijd sprake is geweest van een grote toestroom van statushouders op de lokale woningmarkt. De vraag dringt zich op of de situatie in Utrecht een topje van de ijsberg is, of dat dergelijke misstanden ook in andere gemeenten aan de oppervlakte gaan komen met de enorme taakstellingen in het achterhoofd die vanuit het Rijk op het bordje van gemeenten belanden.

Wij hebben dan ook de volgende vragen aan het college:

  1. Deelt u de mening dat het onacceptabel is wanneer statushouders hun betaalde baan opzeggen zodra ze een sociale huurwoning betrekken, omdat zij vanaf dat moment een bijstandsuitkering kunnen aanvragen?
  2. Herkent u deze signalen ook in Rotterdam? Zo ja, om hoeveel gevallen gaat het?
  3. Kunt u nagaan, of bent u bereid om na te gaan, hoeveel in Rotterdam woonachtige personen met een tijdelijke verblijfsvergunning hun baan hebben opgezegd en een bijstandsuitkering hebben aangevraagd?
  4. Kunt u hetzelfde nagaan of laten nagaan met betrekking tot in Rotterdam woonachtige personen met een permanente verblijfsvergunning?
  5. Wat is het meest actuele percentage bijstandsafhankelijkheid onder in Rotterdam woonachtige statushouders? Kunt u dit uitsplitsen naar de meest voorkomende landen van herkomst?
  6. Wat gebeurt er in de situatie dat een statushouder met een gemeentelijk leerwerktraject stopt omdat hij er de voorkeur aangeeft om thuis te zitten met een uitkering? Heeft u waarborgen ingebouwd om dit te voorkomen en/of te kunnen aanpakken? Zo nee, bent u bereid deze alsnog in te bouwen?
  7. Deelt u de vrees dat de torenhoge taakstelling waarmee Rotterdam de eerste helft van 2023 geconfronteerd gaat worden ertoe kan leiden dat ook in Rotterdam dergelijke gevallen boven water zullen komen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe speelt u hierop in?
  8. Kunt u aangeven wat de huidige stand van zaken is omtrent de lobby naar het Rijk om als Rotterdam een eerlijke bijdrage te leveren voor de taakstelling voor de huisvesting voor statushouders: niet langer naar inwoneraantal, maar naar draagkracht, zodat Rotterdam meer wordt ontzien dan nu het geval is?